Bildiğiniz gibi elektronik sistemlerinin gelişerek hayatımızın her alanına hızla yayılması ile birçok ihtiyacımız için ekstra çözüm yöntemleri de geliştirilmeye başlanmıştır. Bu yöntemlerin büyük bir bölümü güvenliğimiz ile ilgilidir. Yangın olayı aniden gelişen ve büyük zararlara yol açan, hem mal güvenliğimizi hem de can güvenliğimizi tehlikeye atan bir olaydır. Maalesef ki ülkemizde hemen her gün bir yangın faciası ile karşılaşmakta, büyük maddi kayba uğrayanların yanı sıra birçok can kaybı haberine de şahit olmaktayız.
Yangın, oksijen, sıcaklık ve yanıcı maddenin birleşimi ile ortaya çıkar. Yanıcı maddenin türüne ve miktarına göre yayılma hızı değişkenlik gösterir.
Evimiz, işyerimiz gibi yaşam alanlarımızda bu tür yangın olaylarının önüne geçilmesinin yanı sıra olası bir yangın durumunda erken müdahale edilebilmesi için bazı önlemler alınmalıdır.
Bildiğiniz üzere, yangın gibi vakalara erken müdahale hem can kaybını hem de maddi kaybı minimize edecektir. Adeta zamanla yarışıldığı, saniyelerin bile büyük önem arz ettiği bu tür vakalarda güvenlik ve ihbar sistemlerinin önemi daha iyi anlaşılmaktadır.
Teknolojinin bize sağladığı en önemli faydalardan birisi olan Yangın alarm ve güvenlik sistemleri, kurulumu ve montajı profesyonel kişiler tarafından yapılması gereken sistemlerdir.
Bazı alanlarda bu sistemlerin kullanılması güvenlik açısından zorunlu olduğu kadar yasal olarak da zorunludur. 12/06/2002 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile 'Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik' bu sistemleri zorunlu hale getiren yasal mevzuatlardan birisidir.
Okul, hastane, dershane, metro istasyonları, alışveriş merkezleri gibi yaşam alanlarında kullanım izni alınabilmesi için bu sistemlerin kullanılır olması zorunludur.
Yangın Alarm Sistemleri Nedir?
Yangın ihbar sistemleri diğer adı ile yangın alarm sistemleri, yangının başlaması ile birlikte uyarı almamızı sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler hem erken müdahale şartını artırır hem de tehlike oluşturabilecek elektrik ve gaz akımı gibi etkenleri otomatik olarak kapatarak yangının daha fazla büyüme olasılığını minimize ederler.
Aynı zamanda sistemin verdiği yüksek sesli ikaz ile alanda bulunan kişilerin alanı kısa sürede boşaltmalarını ve can kaybının minimum seviyelere inmesine katkı sağlarlar.
Yangın Alarm Sistemi Türleri ve Ekipmanları
Yangın alarm ve ihbar sistemleri, kullanılan sistem türüne göre değişiklik göstermekle birlikte, hemen her sistemde yangın algılama paneli, dedektörler, butonlar, siren ve flaşör gibi ekipmanlar bulunur.
Yangın ihbar sistemleri konvansiyonel ve analog olmak üzere iki farklı şeklinde uygulanmaktadırlar.
Sistemlerin proje, keşif, montaj ve çalıştırılması aşamaların elektrik ve elektronik teknik elemanları tarafından yerine getirilmektedir.
Yangın alarm sisteminde bulunan ekipmanlar hakkında bilgi vermek gerekirse;
Yangın alarm kontrol paneli: Bu panel yangın ihbar sisteminin kontrolünü sağlayan merkez olarak tanımlanabilir. Algılayıcılardan aldığı elektriksel sinyaller bu panelde işlenir ve siren, telefon arayıcı, röle, ikaz ledleri gibi ekipmanlara aktarılarak uyarı sisteminin devreye girmesini sağlar.
Yangın butonları: Yangının başlangıç aşamasında iken ya da yangın, patlama riskinin oluştuğu anda çalıştırılabilecek butonlardır.
Sirenler: Bu ekipman yangın ihbar paneline elektronik olarak iletilen “Yangın var” sinyalinden sonra bu mesajın iletildiği ekipmanlardan biridir. Sirenler, yüksek ses şiddeti ile alanda bulunanlara tehlike haberini verir ve önlem almalarına olanak sağlar.
Yine, sistem ile birlikte değerlendirilen olası bir yangın durumunda yangın söndürme ve panik anında çıkışı gösteren ışıklı yön levhaları da yardımcı ekipmanlar olarak belirtilebilirler.
Bu özellikleri ve görev alanları sayılan ekipmanların özellikle alarm panelinin kolay ulaşılabilecek yerlerde, enerji odası, bilgi işlem odası gibi alanlarda bulunması uygun olacaktır. Bina yerleşim alanı tamamı birlikte hesaplandığında 2000 m2’den daha büyük ise birden fazla panel kullanılmalıdır. Ancak ne kadar panel kullanılırsa kullanılsın birbirine paralel şekilde bağlanmalıdır.
Alarm panelleri, çıkarılıp takılabilen ön kapağın yanı sıra ana gövdeden oluşurlar. Sıva altına, üstüne ya da her ikisine birden montaj edilebilen özelliklerde üretimleri yapılmaktadır.
Panel montajı için yer belirlemesi yapabilmek için ön kapak sökülür. Sökme işlemi yapılırken panel kapaklarının herkes tarafından müdahale edilmesini engelleyebilmek adına allen başlıklar kullanıldığından, allen anahtarı kullanılmalıdır.
Sökülen ön kapak güvenli bir alana alınır. Montajı yapılacak panelin ana gövdesi geçici olarak sabitlenerek delik yerleri işaretlenir. Somun vida ya da matkap ile delmek suretiyle montajı gerçekleştirilir.
Yangın İhbar Sisteminin Çalışması
Alarm sistemi ile ihbar sistemi birbirine entegre olarak çalışırlar. Olası bir yangın durumunda panele gönderilen uyarılar, eğer panele bağlanmış otomatik telefon arayıcıları bulunuyorsa bunlar aracılığı ile ilgili kamu kurumuna ya da girilen numaralara ihbarı gerçekleştirirler.
Otomatik telefon arayıcılar, telefon hattına bağlanan ve ikaz olduğunda daha önce hafızasına kaydedilen numaraları sırası ile arama işlemini ve alarm durumunu bildiren ekipmanlardır. Ekipman üzerindeki mikrofon vasıtası ile ses kaydı yapılabilir ve arama esnasında bu kaydın iletilmesi sağlanabilir. Telefon arayıcılar, kart tipi ve cihaz tipi olmak üzere ikiye ayrılırlar. Kart kipleri panelin ya da başka bir tablonun içine monte edilirken, cihaz tipleri harici olarak da kullanılabilen arayıcılardır.
Telefon arama modüllerinin bağlantısı için belirli prensipler bulunmaktadır. Asıl olan iki telefon hattı girişinin, iki dahili çıkışın, 12 ya da 24 voltluk iki adet besleme girişinin, bir de tetikleme girişinin bulunmasıdır. Tetikleme girişi alarm paneline bağlanan ve alarm ile entegre olan, ikazı sağlayan araçtır.
Yangın Alarm Sisteminin Güç Kaynakları
Yangın ihbar sisteminin santrali şehir şebeke hattından gelen 220 volt enerji ile beslenmektedir. Bağlantıda kullanılan kablolar minimum 3x2,5 NYA (sıva altı tesisatlarda) ya da 3x2,5 NYM(antigron)-NHXMH özelliklerine sahip olmalıdırlar. NHXMH kablonun özelliği holojenden arındırılmış olmasıdır. Kablo uçları faz-nötr-toprak olarak ilgili klemenslere dikkatli ve özenli bir şekilde sabitlenmelidir. Santrale giden güç kaynağında topraklama kullanılmalı, alanda bulunan diğer enerji sağlayıcılardan uzak bir alandan geçirilmelidir.
Sistemin güç kaynağı her ne kadar şehir şebekesinden sağlansa da şehir şebekesinde meydana gelecek olası bir elektrik kesintisine karşı panel içine aküler yerleştirilmeli ve bu aküler de enerji sağlayacak şekilde monte edilmelidir. Aküler, panelin harcayacağı güce göre planlanmalı ve boyutları ya da miktarları ona göre belirlenmelidir. Akünün sağlayacağı güç ile santralin çalışacağı güç aynı olmalıdır. Yani santraliniz 12 volt ile çalışıyorsa akü de 12 volt özelliğine sahip olmalıdır. Yine santral 24 volt ile çalışıyorsa 2 adet 12 voltluk akü seri şekilde bağlanarak kullanılmalıdır. Yine kullanılacak aküler en az 7 Ah. Olmalıdır. Ancak elektrik kesintisin yoğun olduğu ve uzun süreli olduğu bölgelerde 10 Ah. altında akü kullanılmamalıdır.
Yangın Alarm Sisteminin Kurulum Aşamaları
* Yukarıda kontrol paneli ile ilgili bölümde anlatıldığı şekilde kontrol panelinin yeri işaretlenmelidir.
* Matkapla montaj için belirlenen yerlere delikle açılmalıdır.
* Yangın alarm, ihbar kontrol paneli yerine monte edilmelidir.
* Yangı ihbar dedektörleri uygun alanlara monte edilmelidir.
* Yangın durumunda yüksek sesle ikazı sağlayacak yangın sirenleri uygun alanlara monte edilmelidir.
* Yangının ortaya çıkmasından ya da yangının hemen sonrasında ihbar ve ikaz için çok önemli olan ihbar butonları uygun alanlara monte edilmelidir.
* Yangın esnasında oluşan panik ortamında bile en iyi şekilde yardım sağlayacak şekilde tasarlanmış acil yönlendirme levhaları uygun alanlara, herkesin görebileceği ve anlayabileceği şekilde monte edilmelidir.
* Gaz kaçağının belirlenmesini ve sistemin otomatik olarak kesintiye uğramasını sağlayan gaz sensörleri uygun alanlara monte edilmelidir.
* Yangının başlangıç aşamasında ya da küçük çaplı yangınlarda kullanılabilecek yangın söndürme tüpleri uygun alanlara monte edilmelidir. Tüplerin montajı yapılırken yerden en az 90 cm yüksekte olmasına dikkat edilmelidir.
Sistemin kurulumu esnasında kullanılan kablo sistemi alarm ve ihbar sisteminen en önemli tesisatlarından birisidir. Dedektörler vasıtasıyla uyarı veren sistemin bilgi sinyallerinin panele en kısa zamanda ve doğru bir şekilde ulaşabilmesi için bu kablolar çok önemlidir.
Sistemin doğru çalışması ve güvenilir ortamların oluşturulabilmesi için altyapı tesisatının projesi, montajı çok ama çok önemlidir. Bu nedenle kurulan sistemin çeşitli testlerden geçirilmesi sonrasında, çalıştığının tam olarak tespiti durumunda bu alanlara kullanım izni verilmelidir.
Montaj çok önemli diyoruz çünkü tüm sistemin kurulmuş olmasına ve alt yapı sistemlerinin montajına rağmen test aşamasında sorun çıkması durumunda bu altyapıyı değiştirmek hiç de kolay olmayacaktır.
Altyapı ekipmanlarından birisi olan kabloların, olası bir yangın durumunda çabuk zarar görmemesi için çok dayanıklı malzemelerden üretilmesi önemlidir. En az 60 dakika sürecek bir yangına dayanıklı olmaları, diğer elektrik sistemlerinden ayrı bir şekilde altyapı planlaması yapılması gerekir. Yine bu kabloların yangına maruz kaldığında zehirli gaz üretmeyen holojenden arındırılmış özelliklere sahip olması gerekir.
Bu kablolar için uluslararası standartlar bulunmaktadır. Bu standartlara uygun kablo seçimi sistemin kullanımı ve alanın güvenliği açısından büyük önem arz eder.
Bir diğer alt yapı tesisatlarından birisi de alarm düzeneğidir. Bu düzenek yangın olduğu uyarısını bizlere ulaştırmaya yarar. Aynı hatta çok sayıda siren bağlanabileceğinden, sistemin kurulduğu alana göre her taraftan duyulabilecek şekilde ve her türlü gürültü ortamından daha fazla ses çıkaracak şekilde ürün kullanımı ve montajının yapılması gerekir.
Yangın Alarm Sistemlerinin Türleri
Daha önce de belirttiğimiz üzere yangın ihbar sistemlerinin iki türü bulunur. Bunlar Konvansiyonel sistemler ya da diğer adı ile bölgesel sistemler ve analog sistemler olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Konvansiyonel Sistemler
Konvansiyonel sistemler bölgesel sistem olarak da adlandırılmaktadırlar. Bu sistemde alana bağlantısı gerçekleştirilecek tüm dedektörlerin alarm paneline bağlantısı yapılır. Yangın vakası meydana geldiğinde o sistemin kurulduğu alanda yangı olduğu uyarısı anlaşılır. Algının hangi dedektör tarafından algılandığına bakılmaksızın ikaz ışığı yanmaya başlar. Daha küçük alanlar için uygun bir sistemdir.
Analog ve Adreslenebilir Sistemler
Bu sistemler, yangının ortaya çıktığı tam yerin ve noktanın belirlenmesini sağlayar sistemlerdir. Kontrol paneli her bir dedektörün konumunu, adresini ve kimliğini bilir ve her biri ile ayrı ayrı irtibat kurabilir ve haberleşme sağlayabilir.
Bunu sağlayan, iki iletkenden oluşması ya nı besleme ve haberleşme iletkenlerinin kullanılmasıdır. Hangi odada, hangi bölümde sinyal alındıysa panel oraya yönlendirme sağlar. Çok büyük alanlar için uygun bir sistemdir.
Adres tespiti yapabilen bu sistemlerin kurulumu yapılırken dedektör sayılarına dikkat edilmelidir. Bir bölgede 127 dedektörden fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Eğer bu sayı daha fazla ise bölgelere ayırma yapılmalıdır. Bölgelendirme yapılırken bölges ayrımı net olarak sağlandıktan sonra projelendirme yapılmalıdır.
Bazı panellerin 30 dedektörün kurulumuna olanak sağladığı belirtilse de 20 ila 25 dedektör ile sınırlama getirilmelidir. Bunun sebebi ise bölge ne kadar geniş olursa ihbar ya da arıza durumunda yer tespiti o kadar zor olacaktır.
Yangın bölgesinin tespiti belirli kriterlere göre sağlanır. Örneği, binalarda 2000 m2’ye kadar olan katlar en az bir bölge olarak belirlenir. Daha büyük alanlar ise birden fazla bölgelendirme yapılır. Bir yangın bölgesi maksimum 100 metre olmalıdır.
Dedektörlerin Genel Özellikleri ve Dedektör Seçimi
Duman, alev, ısı gibi yangın etkenlerini algılayabilin ve algıladığı bilgiyi elektriksel sinyaller ile kontrol paneline ulaştıran ekipmanlara dedektör ismi verilmektedir.
Dedektörler, optik duman ve ısı algılama olmak üzere iki bölümden oluşmaktadırlar. Taban yani montaj soketi elektronik aksamın bulunduğu ana gövdenin ismidir. Sisteme kablo bağlantısı soketler aracılığı ile yapılmaktadır. Öncelikle tavana sabitlenen soketin kablolamadan sonra dedektör ana gövdesinin yerleştirilmesi ile montaj sağlanır.
Santralden çıkan ikazın, en son dedektöre ulaşıp geri dönmesi ile tamamlanan devre ile yangın durumunda panel kontağı kapatır ve sistem akımını başladır. Bu sayede alarm verilir. Dedöktlerin genel çalışma mantığı budur.
Genellikle dedektörler 24 V ile çalışmaktadırlar. Bir çift kablo ile arıza ya da yangın sinyallerinin alınması sağlanır. Dedektör bağlantıları bağlantıyı yapan firmaya göre değişiklik göstermektedir. Aslında bağlantıda değişen şeyler klemens sayısıdır. Bağlantı mantığı her birinde aynı şekildedir.
Yangın alarm sistemlerinde dedektörler dumanı, ısı ya da ışığı kontrol etmektedirler. Modellerine göre hepsini aynı anda yapanları da ayrı ayrı yapan modelleri de üretilmektedir. Kullanılan dedektör bu üç unsurdan birini ya da birden fazlasını algıladığında panele ikazda bulunur.
Dedektör seçimi yapılırken, kullanılacak alanın özellikleri çok iyi analiz edilmeli ve buna uygun seçim yapılmalıdır. Uyarının en erken ve en güvenli şekilde alınabilecek şekilde dedektörlerin çalışabilmesi gerekir. Yerleştirme de buna uygun yapılmalıdır.
Evlerimizde, mutfaklarımızda kullanılan dedektörler için bir örnek verecek olursak, bu dedektörlerin hem ısı hem de gaz kaçağını algılayabilir özellikte olmasına ve en iyi algıyı sağlayabileceği noktalara yerleştirilmesine özen gösterilmelidir.
Sonuç olarak, hem yasal zorunluluklar gereği, hem de can ve mal güvenliğimiz gereği bu teknoloji harikası sistemlerden mümkün olduğu ölçüde yararlanabilmeliyiz. Bu sistemler kullanacağımız alanın boyutlarına, faaliyet koluna ve sektöre göre değişiklikler gösterecektir. Bu konunun uzmanları bu konuda değerlendirmelerini yapacaklardır.
Yaşam alanlarınıza uygun yangın ihbar sistemlerinin planlamasını, projesini, montajını ve kurulumunu firmamız aracılığı ile sağlayabilirsiniz. Firmanın etkin ve kaliteli hizmetleri ile daha güvenli yaşam alanları sizleri bekliyor.
Şunu unutmamalıyız ki hiçbir şek can ve mal güvenliğimizden daha önemli olmayacaktır. Bu konuda sizlere ucuz ürün sunan değil, kaliteyi uygun fiyatla sizlere sunan firmamızı tercih etmenizi öneriyoruz.
Tüm müşterilerinin taleplerini ve beklentilerini en iyi şekilde karşılamak, dünya standartlarında hizmet sunmak, dinamik ve güçlü ekip çalışması ile en hızlı şekilde iş ve işlemleri, projeleri sonlandırmak, ülkemizin ve bölgenin ekonomisine katkıda bulunabilmek vizyonu ile hizmet sunan firmamız, İnsana odaklı çalışmayı temel alması, çalışma ve kalite planlamasını müşteri memnuniyetine dayandırması, bünyesinde alanında uzman ve özverili çalışan personel kadrosunu barındırması gibi özellikleri ile diğer firmalardan ayrılmaktadır.
Müşterilerimizle birlikte büyümeyi gerçekleştirebilmek, ulusal ve uluslararası alanda belirleyici olabilmek, sektöre yeni ve daha güvenli hizmetler sunabilmek, tüm yaşam alanlarınızı bilişim teknolojileri ile entegre edebilmek amacıyla sizleri firmamıza davet ediyoruz.
Hizmetlerimiz verdiğimiz referanslar bölümünde göreceğiniz tüm müşterilerimizi yaptığımız işin kalitesinin göstergesidir.